Green League Líkanið

Á undanförnum árum hefur meðvitund fólks um áhrif mannlegra athafna á umhverfið aukist til muna. Því hafa margir einstaklingar og stofnanir gripið til aðgerða til að minnka kolefnisfótspor sitt og stuðla að sjálfbærni. Í þessu samhengi hefur hugtakið grænar íþróttir komið fram sem aðferð til að stuðla að umhverfisvænum starfsháttum í íþróttaheiminum.

Græn íþróttasamtök eru samtök sem stuðla að sjálfbærum og umhverfisvænum starfsháttum á öllum sviðum íþrótta. Þetta felur í sér allt frá hönnun og byggingu íþróttamannvirkja til daglegs reksturs íþróttaliða og skipulagningu íþróttaviðburða. Markmið grænna íþróttasamtaka er að lágmarka neikvæð áhrif íþrótta á umhverfið en á sama tíma að veita bæði íþróttafólki sem og aðdáendum ánægjulega upplifun.

Eitt helsta markmið grænna íþróttasamtaka er að stuðla að sjálfbærum starfsháttum innan íþróttamannvirkja. Það á við um notkun  endurnýjanlegra orkugjafa s.s. sólar- og vindorku,  innleiðingu orkusparandi ljósa- og loftræstikerfa,   og notkun sjálfbærs byggingarefnis við byggingu íþróttamannvirkja.

Önnur mikilvæg starfsemi grænna íþróttasamtaka er að stuðla að sjálfbærum samgöngum fyrir aðdáendur og íþróttamenn. Það getur verið innleiðing almenningssamganga, aðstöðu fyrir hjól og hjólreiðamenn og önnur þægindi o.fl.

Auk þessarar starfsemi geta græn íþróttasamtök stuðlað að sjálfbærum starfsháttum í daglegum rekstri íþróttaliða og viðburðum, allt frá notkun vistvænna hreinsiefna og að því að draga úr úrgangi með endurvinnslu.

Á heildina litið leggur Green league líkanið áherslu á mikilvægi þess að skapa sjálfbærnimenningu innan íþróttasamtaka og meðal íþróttafólks, sem og innleiða umhverfisvæna starfshætti á öllum sviðum íþrótta. Það viðurkennir einnig mikilvægi þess að efla sjálfbærni bæði innan íþróttahreyfingarinnar og utan til að skapa sjálfbærari framtíð fyrir alla.

Með því að tileinka sér þetta líkan geta íþróttafélög og starfsfólk þeirra bætt sína frammistöðu, dregið úr umhverfisáhrifum og stuðlað að sjálfbærari framtíð.

Til að byggja upp græn íþróttasamtök er nauðsynlegt að vera meðvitaður um innlendar sem alþjóðlegar tilskipanir og stefnur sem tengjast sjálfbærni. Íþróttasamtök ættu að fylgja þessum tilskipunum og stefnum til að draga úr umhverfisáhrifum þeirra.

Ýmsar tilskipanir og stefnur sem verið er að setja á fót, bæði á innlendum og alþjóðlegum vettvangi til að ýta undir græna íþróttaiðkun.

Íþróttasamtökin ættu sjálf að hafa starfsstefnu. Stefna grænna íþróttasamtaka ætti að miða að sjálfbærni og umhverfisábyrgð. Þessi stefna ætti að vera allri starfsemi og ákvörðunum stofnunarinnar að leiðarljósi og þarf að kynna á skýran hátt fyrir öllum hagsmunaaðilum.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 18.

Til að ná árangri verða græn íþróttasamtök að fá alla hagsmunaaðila, íþróttasamtök, nærsamfélagið, íþróttamenn, aðdáendur, styrktaraðila, opinber yfirvöld og stuðningsmenn með sér í lið.

Íþróttasamtök ættu að vinna með umhverfissamtökum til að aðstoða við stefnumótun og stuðla að sjálfbærum starfsháttum. Þá er einnig mikilvægt að virkja nærsamfélagið til að stuðla að sjálfbærum starfsháttum, auka vitund og hvetja til þátttöku í grænu íþróttastarfi. Milliliðir og stuðningsmenn, eins og styrktaraðilar og söluaðilar, gegna einnig mikilvægu hlutverki í því að stuðla að sjálfbærum starfsháttum.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 20.

Græn íþróttasamtök skulu að huga að umfangi starfsemi sinnar og hversu mikla skuldbindingu þarf til 12 að stuðla að sjálfbærni. Þetta á við á alþjóðlegum, innlendum og staðbundnum vettvangi.    

Rekstrarstig grænna íþróttasamtaka getur verið ólíkt, allt frá staðbundnum grasrótarsamtökum til stórra alþjóðlegra samtaka. Stofnunin ætti að starfa á því stigi sem hæfir auðlindum þess og markmiðum, en stuðla samt að sjálfbærum starfsháttum í íþróttum.

Á alþjóðavettvangi geta íþróttasamtök stuðlað að sjálfbærni með því að fylgja alþjóðlegum stefnum og með því að eiga samstarf við umhverfissamtök. Á landsvísu geta stofnanir innleitt sjálfbæra starfshætti og stefnur sem fylgja innlendum tilskipunum. Svæðisbundnar stofnanir geta virkjað nærsamfélag sitt, grasrótina, og þannig stuðlað að sjálfbærni.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 23.

Áður en sjálfbær vinnubrögð eru innleidd er nauðsynlegt að skilja áhrif íþrótta á umhverfið. Íþróttaviðburðir og athafnir geta haft verulega neikvæð áhrif á umhverfið. Skilningur þessara áhrifa getur hjálpað stofnunum að búa til skilvirkar sjálfbærar stefnur og starfshætti.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 25.

Grænar íþróttir geta haft jákvæð áhrif, ekki bara á umhverfið heldur einnig á félagsleg og efnahagsleg kerfi. Þá stuðla þær að heilbrigðum og sjálfbærum lífsháttum, bæta félagslega samheldni og skapa efnahagslegan ávinning. Íþróttir er hægt að nýta sem öflugt tæki í vitundarvakningu og stuðla að sjálfbærum starfsháttum. Græn íþróttaverkefni geta hvatt aðdáendur, leikmenn og aðra hagsmunaaðila til að tileinka sér sjálfbærar aðferðir í sínu daglegu lífi.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 26.

Skipulagning of innleiðing græns íþróttastarfs og viðburða geta félög nýtt sér ramma sem inniheldur stefnur, markmið og aðgerðaáætlanir sem stuðla að sjálfbærni. Ramminn getur verið miðaður að ýmsum ólíkum þáttum, s.s. orku- og vatnsvernd, vistvænum matar- og drykkjarvalkostum, úrgangsstjórnunaraðferðum, sjálfbærum samgöngum og innkaupum. Þar má einnig finna innleiðingu grænnar innkaupastefnu fyrir vörur og þjónustu og felur í sér sjálfbæra efnisöflun fyrir búnað og innviði.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 27.

Grænt íþróttastarf ætti að vera til staðar á öllum stigum íþróttahreyfingarinnar. Frá hönnun og byggingu til rekstrar og stjórnunar viðburða.

Félög geta tekið að sér ýmis verkefni til að vekja athygli á grænum íþróttum, s.s. með því að halda viðburði sem vekja athygli á málefninu og önnur innviðaverkefni.

Slíkir viðburðir líkt og vinnustofur, málstofur og herferðir, geta stuðlað að sjálfbærum starfsháttum og hvatt til þátttöku í grænu íþróttastarfi.

Viðburðir, eins og græn íþróttamót geta einnig stuðlað að sjálfbærum starfsháttum og vakið fólk til umhugsunar um umhverfismál.

Innviðaframkvæmdir, eins og grænir leikvangar eða sólarorkuknúin íþróttamannvirki geta einnig stuðlað að sjálfbærum starfsháttum og dregið úr umhverfisáhrifum íþróttaiðkunar

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 35.

Meginreglurnar eru tvær, annars vegar eru það þau markmið sem við viljum ná í gegnum grænar íþróttir og hins vegar þær meginreglur sem eru til staðar um framkvæmd viðburða, en þær vísa til markmiða viðburðarins sjálfs.

Grænt íþróttastarf og viðburðir ættu að setja öryggi, þátttöku, jafnrétti og samvinnu í forgang, auk þess að stuðla að sjálfbærni. Með því að fylgja þessum meginreglum geta skipuleggjendur skapað öruggt, hlýlegt og sjálfbært umhverfi fyrir alla þátttakendur, áhorfendur og hagsmunaaðila.

Frekri upplýsingar má sjá á blaðsíðu 38.